Artikel Fiona Koster,Senior Health Economics Consultant, PwC 

Passende zorg is één van de thema’s waar het ministerie van Volksgezondheid zich voor inzet de komende jaren. Dit met als doel het zorgsysteem nu en in de in de toekomst toegankelijk, van goede kwaliteit en betaalbaar houden. Maar wat betekent de transitie naar passende zorg voor de huidige zorgpraktijk?

Binnen passende zorg staan de wensen en behoeften van de patiënt centraal. De transitie stimuleert zorgverleners om de gezondheid van patiënten te bevorderen, chronische ziekten te voorkomen en meer doelmatige zorg te leveren. Om deze doelen te bereiken staan medische specialismen niet los van elkaar maar werken zij samen op het gebied van het leveren van zorg, verhogen van kwaliteit van leven en de geleverde zorg en het beheersen van kosten. 

Het definiëren van kwaliteit van leven is echter een lastige kwestie door het feit dat kwaliteit van leven een subjectief begrip is. Onderdeel van passende zorg is echter dat de zorg ook waardegedreven is. Waardegedreven zorg betekent een doelmatige inzet van effectieve zorg dat zich richt op het behalen van relevante winst in gezondheid en functioneren voor de patiënt, tegen een lage prijs. Binnen waardegedreven zorg weerspiegelen patiënt-gerapporteerde uitkomsten onder andere de kwaliteit van leven van een patiënt. 

Door patiënt-gerapporteerde uitkomsten af te zetten tegen zorgkosten bepalen we de waarde van de geleverde zorg. Inzicht in de daadwerkelijk gemaakte zorgkosten is hiervoor noodzakelijk. Een kostprijsberekening is een gebruikelijke manier om zorgkosten inzichtelijk te krijgen. Een valide manier van kostprijsberekening van een zorgpad is door de methode van Time-Driven Activity-Based Costing (TDABC) toe te passen.

Time-driven activity-based costing brengt de kosten van een zorgpad in kaart en geeft zorgverleners daarmee meer sturing op de waarde van de geleverde zorg. Goed voor de zorginstelling en de patiënt. 

TDABC is een kostprijsberekeningsmethode die de kosten van een zorgpad nauwkeurig bepaalt op basis van de benodigde tijd voor elke activiteit. Deze benadering is efficiënter en nauwkeuriger dan traditionele kostprijsberekeningsmethoden. TDABC brengt inzichten in de tijdsbestedingen en praktijkvariaties binnen een zorgpad. Deze informatie is waardevol voor het (efficiënter) inrichten van zorgprocessen. 

Kostprijsberekeningen in de praktijk

Dat inzichten in de daadwerkelijke zorgkosten van belang zijn voor de transitie naar passende zorg, staat buiten kijf. Het uitvoeren van een dergelijke kostprijsberekening is echter een arbeidsintensieve methode waar managers en andere beleidsmakers in de zorg vaak geen tijd of middelen voor hebben. Door TDABC te combineren met de zogenaamde Fuzzy Logic methode is PwC in staat om kostprijzen op een efficiënte en snelle manier te berekenen. 

Een nauwkeurigere en efficiëntere schatting van de kosten van het zorgpad bevordert de transitie van volume gedreven zorg systeem naar een systeem waar passende zorg het uitgangspunt is. Een transitie die vanuit de overheid de komende jaren als prioriteit gezien wordt. 

DBCs belemmeren de transitie naar passende zorg

De huidige financieringsmethode door middel van Diagnose Behandel Combinaties (DBC's) belemmert de overgang naar passende zorg, volgens PwC-expert Fiona Koster. In tegenstelling tot kostprijsberekening door TDABC, bieden DBC's geen inzicht in de tijdsbesteding en praktijkvariatie. In een tijdperk waarin gezamenlijke besluitvorming centraal staat, is de tijd die medisch personeel besteedt een belangrijke voorspeller van de zorgkosten. Om de werkelijke zorgkosten te berekenen, is meer informatie nodig over de tijdsbesteding per zorgactiviteit, informatie die ontbreekt in de DBC-systematiek.

Bovendien brengen DBC's nog andere nadelen met zich mee. De financiering op basis van DBC's stimuleert zorgaanbieders om meer productie te leveren vanwege de onderliggende volumebekostiging. Daarnaast biedt een DBC nauwelijks informatie over de verstrekte zorg en de werkelijke kosten die gemaakt zijn.